Hạn hán - Đất đai và Phân hóa học, một góc nhìn từ Ấn Độ

Sustainable Agriculture 1 tháng trước 1639 lượt xem 9 phút đọc

Mục lục

Lời mở đầu

Hơn 200 ngàn nông dân Ấn Độ đã tự s** vì quá trình vay mượn tiền phân bón và thuốc bvtv, cuộc Cách Mạng Xanh đã khiến nhiều gia đình lâm vào cảnh bế tắc.
Chất hoá học rất háo nước, nên khi dùng nhiều phân hoá học thì nước ko xuống đc mạch nước ngầm. Mình cứ bơm nước lên mãi mà ko giữ nước được nên xảy ra tình trạng thiếu nước.
Điều này diễn ra ở 30 năm qua, với 90% mảnh đất làm nông ở Ấn Độ. Do đó mà Nông nghiệp hữu cơ là cách duy nhất cho phát triển bền vững.

Đây là lời mở đầu, trước khi anh kĩ sư trưởng dự án trình bày với chúng tôi về cách làm phân bón và chế phẩm sinh học sau đó. Như để tăng thêm độ uy tín, các con số lớn và thực trạng đau lòng sẽ khiến những người tham quan như chúng tôi cảm thấy gắn kết với công việc mình sẽ quan sát với cộng đồng người nông dân ở đây.

Dạo gần đây ở Việt Nam diễn ra tình trạng hạn hán và thiếu nước cục bộ, khu vực Tây nguyên người dân thiếu nước để chăm sóc cây cafe sau gần 3 tháng không có mưa. Ở miền Tây thì nhiều khu vực thiếu nước sạch, dẫn đến việc từ thiện cả nước ngọt sinh sống.
Tôi viết bài này với góc nhìn từ một quốc gia xa xôi, không có nhiều ưu đãi về đất - nước giống như Việt Nam. Nhưng họ rất nổi tiếng trong lịch sử bởi cuộc Cách Mạng Xanh trong nông nghiệp, vì tôi có may mắn được trải nghiệm thực tế ở những vùng đất xa xôi ít người đặt chân đến. Do đó mà tôi nghĩ những điều này sẽ có ích lợi cho ai đó thực sự đang tìm một giải pháp cho biến đổi khí hậu và nông nghiệp bền vững.
Đồng thời từ góc nhìn của nước bạn, chúng ta cũng điều chỉnh và tìm phương án phù hợp với đất nước mình.

Cách Mạng Xanh?

Nơi tôi ghé thăm là vùng núi trẻ dưới chân dãy Himalaya, từ Udaipur đi về hướng Pakistan khô cằn chính là nơi cuộc Cách Mạng Xanh từng nổ ra rầm rộ, người dân trồng ngô trên các núi đá để mau chóng có thu nhập. Tuy nhiên do tầng đất mặt ở đây khá mỏng, và thời tiết khô hạn dẫn đến thiếu nước, nên dù có bón bao nhiêu phân hóa học thì cây trồng cũng không phát triển tốt.
Sau đó những cánh rừng năm xưa bị bỏ hoang không canh tác, tầng đất mặt không được che phủ nên vấn đề xói mòn đất và hạn hán ngày càng nặng nề hơn.

Thoạt đầu khi nghe đến câu trích dẫn 200 ngàn nông dân Ấn Độ đã tự sa*t, vì nợ nần do canh tác nông nghiệp không bền vững, tôi cảm thấy không tin tưởng lắm. Nhưng nếu nhìn kĩ hiện trường hiện tại, với những khó khăn mà người nông dân ở đây gặp phải, thì không phải là không có cơ sở.

Vậy bây giờ làm thế nào?

Trước khi đi vào các giải pháp bên dưới, tôi mời bạn xem bài viết về Tiến sỹ Swaminathan, người khởi xướng Cách Mạng Xanh tại Ấn Độ, và trăn trở của ông về Cách Mạng Xanh bền vững vì các hệ lụy của lạm dụng chất hóa học quá lớn.
M. S. Swaminathan: Tâm niệm và bài học để lại (nongnghiep.vn)

Những năm cuối đời, nhiều người mong muốn được nghe ông nói về tầm nhìn tương lai nông nghiệp của Ấn Độ, ông đã nêu một số quan điểm gồm:

- Nhận thức đúng vai trò quan trọng của nông nghiệp; theo ông, nếu nông nghiệp sai mọi thứ sẽ sai; tương lai thuộc về đất nước có lương thực.

- Nông dân luôn là trung tâm của phát triển nông nghiệp, các giải pháp cần hướng đến nâng cao thu nhập và cuộc sống của nông dân.

- Bảo vệ tài nguyên và môi trường là nền tảng cho sự thịnh vượng của nông nghiệp và nông dân hôm nay và tương lai.

- Nông nghiệp thu hút thế hệ trẻ khi kết hợp được môi trường kinh doanh với khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp.

Sản xuất thực phẩm và nuôi dưỡng đất

Để vun đắp lớp đất màu mỡ trở lại, họ rất thích sử dụng các sản phẩm từ phân bò và các nguồn lợi vi sinh vật địa phương mà không cần phải mua ngoài.
Cũng cần phải giải thích rằng với người Hindu, con bò vừa là thần linh, vừa là mẹ sự sống; vừa cung cấp sữa, vừa cung cấp phân để làm mùa màng bội thu.

Dưới đây là công thức mà họ làm phân bón vi sinh cho đất:
Phương pháp phân hữu cơ của Ấn Độ
2 acre (8000 m2) cần:
- 100 lít nước
- 10 kg phân bò
- 10 lít nước tiểu bò
- 2kg đường thốt nốt
- 1kg bột mì
- 200g đất màu mỡ.
Cách làm:
- Đậy bằng bao bố thở được.
- Để dưới tán cây 8 ngày, ngày khuấy 2 lần.
- Xong Khi tưới nước thì tưới cùng cái đó luôn.
- 100 lít này đủ cho 4000 m2, mỗi 20 ngày tưới một lần

Tác dụng:

Lợi khuẩn
Phân hủy các tàn dư thực vật trong đất
Giữ nước

Kinh doanh đồng hành cùng nông dân

Tôi cũng được giao lưu trò chuyện với một công ty kinh doanh các sản phẩm từ vườn rừng hoặc canh tác hữu cơ.
Họ nói rất nhiều vì lý do tại sao họ chọn đứng bên nông dân, và việc tìm ý nghĩa cuộc sống là điều rất đáng nên thử.
Tuy nhiên anh nhà sáng lập cũng nói rằng người dân có thể sẵn sàng đi bộ 1km chỉ để tìm nguồn thực phẩm rẻ hơn 1 ruppe, do đó mà người làm kinh doanh thực phẩm sạch cần tính đến tối ưu chi phí và lắng nghe người tiêu dùng, hiểu cho nỗi đau người mua.
Một mặt, người kinh doanh thực phẩm sạch cũng cần lắng nghe nhà nông, bởi họ cũng gặp phải những vấn đề như hạn hán, mất mùa, sâu bệnh tấn công. Anh ấy show cho tôi tin nhắn điện thoại của nông dân về việc cây dưa hấu bị sâu bệnh tấn công, và để hỗ trợ thì cửa hàng sẽ tìm giải pháp thay cho nông dân bằng phương pháp hỏi chuyên gia hoặc đồng hành giải thích, truyền thông với khách hàng.

Lúc đó, tôi chỉ nghĩ thoáng qua về tầm quan trọng của việc giao tiếp tốt giữa người mua và nhà cung cấp. Sau này trải nghiệm qua, và ngẫm lại mới thấy đó mới là điều cốt tử của kinh doanh thực phẩm sạch. Bởi họ sẽ tạo ra những người mua trung thành và ủng hộ, cải tiến mô hình kinh doanh; và những nhà cung cấp biết nói thật và đồng hành cùng doanh nghiệp.
Tôi nghĩ đó là một doanh nghiệp khá tử tế, bạn có thể đọc được về họ ở đây:
Banyan Roots – Vision | Values

Kinh doanh với đổi mới sáng tạo

Một địa điểm mà tôi ghé thăm trong hành trình của mình đó là một cơ sở sản xuất và kinh doanh đồ may mặc có sử dụng kĩ thuật Nhuộm Chàm, đó là một cây rất phổ biến ở Ấn Độ, Thái Lan và kể cả Việt Nam. Điều thú vị ở đây là họ chú trọng trong việc tìm kiếm các giải pháp nhuộm từ các loại cây, và giảm sử dụng hóa chất nhất có thể.

Đồng thời, họ giảm thiểu chi phí bằng việc thực hiện các đơn hàng rẻ tiền với các họa tiết "khắc-in" giống như đóng dấu vào quần áo, sau đó đem đi nhuộm. Việc thiết kế sáng tạo họa tiết sẽ do các bạn trẻ thực hiện, nó sẽ hỗ trợ giảm giá thành và lôi kéo được đối tượng người trẻ cùng tham gia trong việc kinh doanh và sáng tạo sản phẩm quần áo từ màu Chàm.

Trên đây là một số giải pháp cho biến đổi khí hậu và phát triển nông nghiệp bền vững mà tôi có dịp học và trải nghiệm qua tại Ấn Độ, và tôi nhận ra chỉ cần muốn, mỗi người dựa vào chuyên môn và điểm mạnh của mình đều có thể đóng góp cho hành trình này.
Hi vọng rằng bài viết sẽ hữu ích cho một số bạn quan tâm về chủ đề này, nếu có bất kì câu hỏi và đóng góp nào. Bạn hãy để lại ở phần bình luận nhé.
Cảm ơn bạn!

Từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất: vườn rừng, nông nghiệp bền vững, nông nghiệp hữu cơ, thực phẩm sạch, biến đổi khí hậu

Chú ý: Bài viết này thuộc bản quyền của Huy Eco, việc đăng lại bài viết trên ở website hoặc các phương tiện truyền thông khác mà không ghi rõ nguồn huyeco.vn là vi phạm bản quyền.