Đây là một dự án giáo dục nằm trong khuôn viên của nhà tù lớn nhất Udaipur, Ấn Độ
Website: Jail University | Swaraj | Udaipur
Một ngày đi tù ở Ấn Độ.
Tại thành phố Udaipur, nhóm tôi được dẫn đi tham quan một Nhà Tù ở đây, đồng thời xem cách họ thử nghiệm đưa giáo dục tự định hướng (self-directed) vào chốn tối tăm nhất này, nơi nỗi sợ lên cực độ mà chúng ta có thể tưởng tượng ra.
Trước kia tôi chưa bao giờ quan tâm nhiều tới Ấn Độ (tôi có appy học bổng ở Mỹ), cho đến khi tình cờ xem được một bộ phim về áp dụng thực hành thiền Vipassana trong nhà tù ở Ấn Độ. Lúc ấy trong tôi khởi lên một ý nghĩ về vấn đề sự phân cực nghiêm trọng trong môi trường sống, con người ở quốc gia châu Á này; và cách mà người ta đang nỗ lực hàn gắn và chữa lành linh hồn của chính mình và những lỗi lầm họ gây ra cho người khác.
Không biết đã hơn 10 năm từ lúc độ phim ấy được làm ra, các nhà Tù ở Ấn đã "khá" hơn chưa?
Câu hỏi này đi cùng với tôi, và ít lâu sau thì tôi tình cờ được thăm quan nhà tù ở Udaipur, Ấn Độ. Có lẽ đây là một trải nghiệm thực và quý hiếm nhất mà tôi từng trải qua trong suốt 26 năm sống trên cuộc đời (khum nhiều lắm, hihi)
Giống như mọi nhà Tù khác, tôi không được quay phim và chụp ảnh ở đây. Sau khi qua mấy lớp an ninh và không được mang theo bất cứ thứ gì ngoại trừ Hộ Chiếu (Passport), vượt qua những quản ngục cầm AK gắn lưỡi lê và tiếp đó là nói chuyện với Giám đốc nhà tù. Tụi tôi được dẫn vào xuyên qua những bức tường dày và cao trên 10m của trại giam...
Cuộc sống ở trong Tù
Udaipur là một thành phố xinh đẹp với nhiều kiến trúc nổi tiếng, quy mô và một quả hồ nước lớn "siêu to không lồ" ngay ở giữa thành phố. Nơi đây có các cung điện của tiểu vương quốc Ấn Độ Xưa.
Sau đó được người Anh quy hoạch trở thành nơi nghỉ dưỡng cho công chức nước Anh làm việc ở Ấn Độ. Cũng giống như Dalat được quy hoạch cho người Pháp nghỉ ngơi và sinh sống ở đây, đi trên đường ta sẽ thấy nhìn những kiến trúc Châu Âu nhìn "là lạ, nhưng quen quen"
Trong khuôn viên nhà tù có những ngôi đền nhỏ của Hindu để phạm nhân cầu nguyện, có xưởng làm bánh và nấu ăn, có xưởng dệt may để tù nhân làm việc theo đặt hàng của chính phủ. Đây là một nỗ lực của chính phủ để giảm bớt bạo lực và giúp phạm nhân cảm thấy có ích.
Sau đó, tôi được tham quan những khu vườn nhỏ do đội ngũ thực hiện dự án Jail University động viên các phạm nhân thực hiện. Trong đó tôi đặc biệt chú ý 2 khu vườn có sự điều hành bởi 2 phạm nhân giết người, được phân vào khu biệt giam an ninh cao. Nhìn khu vườn được chăm sóc cẩn thận và xanh tươi, tôi có thể hiểu được lời tâm sự của họ rằng "khi trồng cây và làm vườn, tôi cảm thấy tốt hơn rất nhiều. Trước đây không khí của nhà tù rất nặng nề, bây giờ tôi trồng rất nhiều hoa và hi vọng mọi người có thể cảm thấy sự bình yên ở đây".
Vừa nói ông vừa chỉ vào một cái cây và nói "nhìn kìa, đó là một đoá hoa Hướng Dương nở trong nhà tù" bên cạnh nó là một bức tường cao, sơn màu vàng loang lổ, đằng trên có rào thép gai và những chú bồ câu đang đậu.
Đằng sau rẫy Ngô và đám cây Hướng Dương mà người đàn ông đang chăm sóc là bức tường dựng thẳng đứng cao hơn 10m, bên trên đầy dây thép gai với vài chú chim sẻ không hót một tiếng nào.
Khi người Hướng Nội đi thăm TùNhà tù có tổng cộng 3 lớp an ninh lớn, trước đó chúng tôi phải nói chuyện với Giám Đốc Trại Giam và được cấp một "dấu ấn" đặc biệt, chứng nhận được đi thăm tù nhân. Và được hộ tống với cảnh sát và quản ngục của nhà Tù.
Bên trong các khu Biệt Giam, còn 2-3 lớp an ninh nữa mà chỉ có Quản Ngục khu vực đó mới được phép mở cửa.
Tiếp đó tôi được dẫn đi tham quan toàn bộ trại giam, quản ngục và các giáo viên của dự án Jail University dặn chúng tôi phải đi sát với nhau. Ở đây có khoảng 1500 phạm nhân, đi đến đâu thì tôi cũng chắp tay chào "Namate" và được họ chào lại, nếu không phải vì có sự hiện diện của các quản ngục lúc nào cũng rất nghiêm túc và các bức tường cao. Một giây phút tôi đã tưởng rằng đây là kí túc xá nam của một trường Đại học chứ không phải là một nơi tập trung những tội phạm nguy hiểm nhất thành phố.
Thật là khó để mô tả hết sự ngạc nhiên của tôi dành cho không gian học tập ở đây. Mọi thứ rất sáng sủa, dự án Jail University hỗ trợ phạm nhân vẽ những bức tranh tường rất đẹp, họ có một phòng chơi nhạc đủ dụng cụ và cực kì sạch sẽ. Sau khi tháo giày thì tụi tôi được mời vào phòng nhạc để nghe các "ban nhạc" ở đây chơi những bản nhạc và dance.
Tôi đã nổi da gà khi nghe lại bản "Give me a Sunshine" phiên bản tiếng Hindu mà tôi cực thích khi xem phim "3 chàng ngốc".
Khi nhìn khuôn mặt của họ, tôi đã cảm nhận được sự chắc chắn của hạnh phúc, kết quả của việc đưa giáo dục và tình thương, âm nhạc và thi ca vào nhà tù. tôi khá chắc chắn vì điều đó, mặc dầu có lẽ không phải lúc nào cũng vậy, và phạm nhân không ai cũng giống như nhau. Sự hạnh phúc này, như tất cả chúng ta đều hiểu, không phải ai cũng có thể chạm tới, kể cả những người tự do bên ngoài trại giam giống chúng ta, và có rất nhiều "điều kiện để hạnh phúc".
Một anh phạm nhân còn nói "tôi cảm nhận được tự do và hạnh phúc khi ở đây, tôi đã chưa từng được học bất cứ thứ âm nhạc nào ở ngoài kia. Nhưng tại đây tôi có thể học được và chia sẻ nó với tất cả mọi người".Một buổi đêm ở Udaipur, ban đêm bạn có thể cảm nhận được sự sạch sẽ trong không khí, ban sớm khi ăn sáng và uống cà phê Việt Nam tôi còn có thể nghe được tiếng chim.
Thật khó tưởng tượng đằng sau vẻ bình yên đó lại có nhiều câu chuyện của nhiều đời người nối tiếp nhau.
Để đáp lại tình cảm của các anh ở đây, một chị trong đoàn tôi đã đứng lên hát những điệu ru con mang âm hưởng Việt Nam, tất cả mọi người trong khán phòng đều rất xúc động và vỗ tay nồng nhiệt.
Lúc ra về tôi cúi chào anh cảnh sát quản ngục và cảm ơn vì công việc của anh tại đây, tôi thực sự cảm ơn vì thấy anh đã đi loanh quanh đảm bảo an ninh, đã cười, đã nói chuyện với phạm nhân dù rằng vẫn rất nghiêm túc.
Đoạn đường về anh ấy có hái cho tôi một đoá hoa Râm Bụt tặng tôi, đoá hoa được trồng bởi đôi bàn tay của người phạm nhân ở trong khu Biệt giam tối tăm với mức độ an ninh cao nhất.
Khu vườn rất đẹp và xanh tốt, xen lẫn những tảng đá như là một mô hình Bonsai lớn được tỉa tót gọn gàng.
Tôi có thể hình dung được vườn bonsai này chính là Trung tâm của nhà tù vì chúng tôi đi qua các lớp an ninh có hình xoắn ốc.
Bài học Cá nhân của tôiChụp ảnh lưu niệm với Manish Jain, người sáng lập và hỗ trợ cho dự án Đại học trong Tù được diễn ra tốt đẹp. Ông có nhiều bài học và trải nghiệm mà người trẻ tuổi như tôi phải liên tục note lại để hấp thụ và chuẩn bị cho hành trình của riêng bản thân tôi.
Khung cảnh này rất ý nghĩa với tôi và có lẽ sẽ mang cho tôi cảm xúc đặc biệt trên hành trình sắp tới.
tôi cài đoá hoa trên tóc và sau đó trên cúc áo giữa ngực, mọi người nhìn tôi cười lớn thành tiếng và bảo tôi thật...bê đê =))
Khi ở Vietnam, tôi đã từng tham gia rất nhiều khoá học về xây dựng và quản lý dự án xã hội lẫn kinh doanh, nhưng tôi cảm giác thiếu thiếu cái gì đó. tôi biết rằng mục đích của dự án là để chữa lành trái tim con người, nhưng những thứ tôi học lại là hệ quản trị kiểu tư bản phương Tây. Mặc dù, mọi thứ rất hợp lý, nhưng dường như vẫn chưa đủ.
Cái sự thiếu thiếu này đã theo tôi trong suốt thời sinh viên. Nơi mà đáng lẽ tôi được dạy dỗ để có thể nuôi dưỡng sự sống và trở thành một Kĩ sư có ích và giúp ích. Nhưng trên hành trình thực tế tôi cũng có nhiều vấp váp đau đớn và khó sữa chữa, nó cũng khiến tôi có chút Đau khổ. Đó là Sự thật đằng sau những sự ngây ngô ngáo ngáo mà đáng lẽ người trẻ tuổi như tôi phải có.
Cuối ngày, Manish Jain, người khởi động dự án Jail University suốt hơn 10 năm. Đã có nhiều chia sẻ với chúng tôi, trong đó tôi thắc mắc tại sao khi đi chung với Manish thì mọi tù nhân, quản giáo và giám đốc đều có sự tôn trọng dành cho ông. Và có lẽ như mọi thứ ông làm trong dự án đều rất "mượt" và đơn giản, trong khi "về lý mà nói" đáng lẽ ra đây sẽ là dự án cực kì khó và nan giải bởi năng lượng tối tăm mà một nhà tù và phạm nhân nguy hiểm tạo ra.
Dành sự Tôn trọng cho con ngườiĐã có lúc tôi ngồi ở một nơi thật đẹp ở Ấn và lặng nhìn Bình Minh nơi xứ người, thầm nghĩ rằng cuộc đời quả là rộng lớn và có quá nhiều việc "Đáng làm", tôi nhớ Vietnam da diết dù chỉ xa quê dăm bữa nữa tháng thôi.
Ông nói nhiều thứ, nhưng tôi nhớ một câu là
Ngày trước, khi xem bộ phim về việc thực hành Vipassana vào nhà tù ở Dehli, rất nhiều người xung quanh tôi đã xúc động và khóc. Được biết trong đó đa số họ đều là doanh nhân và mang trong người nhiều nỗi niềm, tôi đã có rất nhiều suy nghĩ khác nhau khi nói tiếp xúc nhiều mảnh đời khác nhau."Hãy dành cho họ sự tôn trọng và yêu thương, và họ sẽ dành điều đó cho tất cả những người khác. Bạn hãy tôn trọng họ, kể cả những quản ngục, tất cả chúng ta đều cần tôn trọng và yêu mến."
"Những phạm nhân ở đây chỉ cần phạm 1 sai lầm và họ ở đây để chuộc lỗi, nhưng trước đó họ đã làm hàng ngàn việc tốt nhưng không ai hay. Vì vậy mà họ xứng đáng được tôn trọng."
Khi đến nhà tù này ở Udaipur và tiếp xúc với thực tế ở đây là một thực tại hoàn toàn khác. Chỉ đơn giản là nhờ giáo dục, sự tôn trọng và tình thương giữa con người với nhau.
Có lẽ đây sẽ là mảnh ghép quan trọng cho tôi trên hành trình sắp tới.
Cảm ơn tất cả vì những duyên lành, và nguyện chúc cho tất cả chúng ta có sự giải thoát thật sự, hoà hợp thật sự, và hạnh phúc thật sự.
INDIA, 11/10/2022
