Lời mở đầu
Tôi viết bài này để trình bày về cách người Thái làm du lịch và cách họ bán văn hóa bản địa (người Lan Na ở Chiang Mai) ra cho mọi người khắp nơi trên thế giới, cũng như lưu lại một chút ý ức về các trải nghiệm của tôi trong các chuyến du lịch và trải nghiệm.Đầu năm 2025 Miwa có đến Vietnam và tìm mua một số dụng cụ thủ công của người bản địa và các thứ thổ cẩm ở đây, tôi nói rằng mình cảm thấy giá trị của nó khá cao và ít tiện dụng nên cảm thấy không cần phải mua. Nhưng cô ấy nói rằng chúng ta phải có trách nhiệm với văn hóa của mình, vì một ngày nào đó người thợ thủ công sẽ già và mất đi, ví dụ như nếu muốn tìm lại như ở Nhật thì chi phí sẽ rất cao. Nên đối với cô ấy những món đồ này là xinh và rất là rẻ.
Năm 2024 tôi có tham gia một Show bữa tối và trình diễn múa ở Chiang Mai, Thái Lan. Tại đây tôi được nhìn thấy cách họ tổ chức, trình bày và vận hành một sự kiện để bán trải nghiệm cho khách du lịch quốc tế và người địa phương làm cho tôi cảm thấy rất chú ý.
Chiang Mai là một thành phố du lịch lớn và nổi tiếng, nhưng với tôi thì thực ra nó cũng không có gì quá khác biệt so với Việt Nam. Ví dụ như dịch vụ lưu trú farmstay, quán cafe, farm cà phê, dịch vụ tour trekking, leo thác mạo hiểm hay các chợ buôn bán địa phương thực ra không đủ làm tôi thấy quá khác biệt và gây cảm giác hứng thú, dù nó cũng thú vị.
Tìm một hồi lâu thì tôi thấy có một tour trải nghiệm tên là Khantoke Dinner, đó là một kiểu bữa ăn truyền thống kết hợp ca nhạc và nhảy múa truyền thống của người Lanna cổ ở Thái Lan. Chi phí khoảng hơn 500.000 VNĐ/người, chưa tính chi phí di chuyển. Tour kéo dài 2-3 giờ và được xây dựng trong một nhà văn hóa của thành phố tên là Old Chiang Mai Center.
Old Chiangmai Cultural Center – Original Khantoke Dinner Since 1971
Tổ chức
Lúc vừa mới đặt chỗ sẽ có người của tổ chức liên hệ với tôi thông qua Whatsapp và hỏi tôi có muốn đặt xe đưa đón tận nơi không, tôi đã chọn tự di chuyển. Sau đó nhân viên sẽ hỏi chúng tôi muốn ngồi ở trên bàn cho 2 người hay ngồi dưới đất theo nhóm (ngồi dưới sàn là truyền thống của người Lanna cổ, vì mâm thức ăn cũng cao khoảng 30-40cm)Khi đến Old Chiang Mai Center, nhân viên của chương trình sẽ ra đón chúng tôi và hướng dẫn xếp giày, di chuyển vào trong nhà và vị trí đã được sắp xếp trước thông qua liên hệ.
Vì tôi đi với mẹ, do đó mà chúng tôi chọn ngồi ở bàn 2 người trên bàn cao, gần hành lang và cửa sổ. Đa số người trong chương trình sẽ ngồi dưới sàn gỗ để tiện ăn uống và giao lưu với nhau. Tôi nhận thấy hơn 50% khách là đi tour và có quen biết nhau từ trước.
Và bên chương trình có vẻ cũng sắp xếp người châu Á và châu Âu ở 2 phía khác nhau thì phải, như vậy cũng tiện vì team châu Á (Việt Nam, Lào, Thái Lan...) thích vừa ăn vừa cười nói, uống đồ có cồn nên sẽ ồn ào, Team Châu Âu thì hay đi lẻ, sẽ ngồi riêng và thưởng thức trải nghiệm xong về.
Nguồn: Internet
Trải nghiệm
Khantoke Dinner là một bữa ăn truyền thống của người Lanna cổ, họ đựng thức ăn trong một mâm cao khoảng 30-40 cm, trong đó đựng các thức ăn phổ biến như xôi nếp, rau củ luộc và nước sốt, kèm theo các món chiên. Hương vị phổ biến là cay, rất cay, chút ngọt, ít mặn và đôi khi đắng bởi vị Cà.Tôi nghĩ nó có quá nhiều dầu nên hẳn là nhiều người sẽ không thích, nhưng với tôi đây chỉ là một trải nghiệm một lần trong đời, do đó mà cũng bình thường.
Điều tôi chú ý nhất đó chính là cách họ bày biện thức ăn trong các mâm bằng gỗ và chén bát bằng tre đan lát rất xinh; điều này làm cho nền văn hóa tốt đẹp của Thái Lan được đưa về giá trị cao hơn.
Nếu giả sử chỉ bán cục xôi trong một cái chén bình thường thì không ổn.
Mà tách ra vật dụng đan lát bán riêng thì cảm giác rất mắc.
Nhưng nếu đặt cục xôi trong các vật dụng đan lát tự nhiên, trong một không gian văn hóa truyền thống, có âm nhạc và niềm vui. Thì đó sẽ là một trải nghiệm đáng giá cho đa số mọi người.
Mọi người sẽ ngồi trong một không gian nhà sàn gỗ truyền thống của người Lanna, ở giữa sẽ là sân khấu và 2 bên sẽ là nhà vệ sinh. Các bạn phục vụ rất là nhỏ nhẹ và lịch sự, đồ ăn sẽ được phục vụ không giới hạn, nhưng tôi và mẹ cảm thấy không hợp nên đã không thể dùng hết được.
Không thể không nhắc đến điều tạo nên sự đặc sắc của trải nghiệm là phần âm nhạc và nhảy múa kiểu truyền thống của người Lanna, tôi nghĩ mọi người đều cảm thấy vui khi đến đây. Với tôi thì dù thích văn hóa và trải nghiệm này nhưng tôi biết để làm được nó cần có sự hỗ trợ của chính phủ và sự quyết tâm của mọi người bên trong tổ chức thì mới có thể huy động được các nghệ nhân tham gia và yêu nghề.
Việc thích một chuyện và có mang được ý tưởng này của người Thái về Việt Nam sẽ là một câu chuyện khác, đặc biệt là khi tôi phải trả lương, và vận hành một mô hình kinh doanh.
Video
Lời kết
Nhìn chung đây là một trải nghiệm thú vị và khiến tôi học được rằng nếu câu chuyện văn hóa mà tách lẻ ra thì sẽ rất khó đưa được phần hồn của văn hóa đến cho khách hàng, và khó lòng nâng cao giá trị của sản phẩm.Việt Nam luôn tự hào là quốc gia có nền văn hóa lâu đời và sản xuất nông sản đi khắp thế giới, nhưng để bán được giá cao và nâng tầm vị thế của chúng ta lên giống như Thái Lan hoặc Nhật Bản thì thực sự là điều khó, đòi hỏi nỗ lực rất lớn và sự kết hợp của rất nhiều người.
Đó là chưa kể chúng ta phải đối diện với sự phát triển kinh tế nhanh và xói mòn văn hóa dần dần; ở tầm cá nhân với tôi có lẽ phù hợp hơn là dành thời gian để nghiên cứu và tìm cách kết hợp ở trong nông trại của mình.
Nếu đủ duyên chúng ta sẽ làm nhiều thứ thú vị hơn là bán nông sản với giá trị thô như hiện tại.
Chúc mừng năm mới và mong mọi người có một năm an vui và hạnh phúc, thành công.
Tham khảo thêm: Old Chiangmai Cultural Center – Original Khantoke Dinner Since 1971
